MENDİL KAPMACA
VERSİYON 2
Oyun Kökeni: Mendil Kapmaca, Türkiye kökenli bir oyundur.
Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:
Deynegli Mendil: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (Mendil bir çubuğun üzerine bağlanır)
Mendil Kapmaca (Bingöl): Türkiye (Bingöl)
Mendil Kapmaca (Samsun): Türkiye (Samsun / Bafra)
Mendil Kapmaca (Uluslararası):
Mendil Kapmaca – Versiyon 1: Türkiye
Mendilli Simit: Türkiye (Ankara)
Olak Tartış: Kırgızistan (Olak Tartış atlar ile oynanır)
Şapka Uçurma: Türkiye (Batman / Sasun)
Yağlık Aldı: Türkmenistan (Mendil ortaya bir çubuk üzerine bağlanır)
Oyunun Oynadığı Yer: Açık Alan
Oyun Türü: Sokak Oyunu (Düz ve geniş bir alan)
Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (En az 7 kişi ile oynanır)
Amaç: İki grup arasında, mendili grubuna getirip puan kazanmayı amaçlayan bir sportif oyundur. Oyunda bir ebe ve oyuncular bulunur. Eğer varsa bir hakem de oyuna dahil olabilir.
Terimler:
Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): Mendil kapmaca oyunu için gerekli olan tek malzeme “Mendil“dir. Mendil yerine dört köşeli bir bez parçası kullanılabilir.
Kurallar: Bu oyun kızlar ve erkekler (10 yaş ve üzeri) tarafından oynanmaktadır.
Oyuna İlişkin Genel Kurallar:
– Mendil Kapmaca, oyununun bir yöresi olmayıp her yörede oynanmaktadır.
– Oyun başlamadan kaç tur oynanacağı karara bağlanır. Genellikle ortalama 3 – 5 tur oynanır.
– Ebe komut vermeden çizgiden ayrılan yani erken başlayan oyuncu puanı kaybeder.
– Ebeden mendili alıp grubuna getiren oyuncu takımına “1” puan kazandırır.
– Mendili alan oyuncuya rakip dokunursa “1” puanı rakip alır.
– Mendili almadan rakip oyuncunun grubuna giden oyuncu “1” puan kaybeder. Bu taktik olarak uygulanır. Mendili alıyormuş gibi yapıp grubumuza koşarız. Rakip mendili aldığımızı sanıp grubumuza kadar sizi kovalarsa “1” puan kazanırsınız.
– Mendil Kapmaca oyunu en az 7 kişi ile oynanmaktadır.
– Oyun ne kadar kalabalık (Oyuncu sayısında üst sınır olmasa da 15 kişiden fazla olmaması tercih edilir) oyuncu ile oynanırsa o kadar keyifli ve eğlenceli olur.
– Mendil Kapmaca oyunu kazanımları:
- Akıl Yürütme Becerileri
- Algılama Becerisi
- Bağlamsal Düşünme
- Başarıyı Tebrik
- Bir Hareketi Sürdürme (Psikomotor Beceriler)
- Büyük Kas Gelişimi (Fiziksel Beceriler)
- Çeviklik
- Denge (Psikomotor Beceriler)
- Diğer Oyuncuların Duygularını Anlama
- Dikkat
- Dikkati Yoğunlaştırmak (Bilişsel Beceriler)
- Düşünme Becerileri
- El ve Motor Becerileri
- El – Ayak Koordinasyonu (Psikomotor Beceriler)
- El – Göz Koordinasyonu (Psikomotor Beceriler)
- Hareketleri Hızlandırmak
- Hızlı Düşünme
- İletişim Becerileri
- İletişim ve Sosyalleşme (Sosyal ve Dil Becerileri)
- İnce Kas Becerileri (Psikomotor)
- Karar Verme (Bilişsel Beceriler)
- Kavrama Becerisi
- Konsantrasyon (Bilişsel Beceriler)
- Koşma
- Kurallara Uyma (Duyuşsal Beceriler)
- Küçük Kas Gelişimi (Psikomotor Beceriler)
- Mantık Yürütme
- Mesafe Algısı
- Odaklanma
- Otokontrol
- Oyuncuların Birbirleriyle Etkileşim Kurması
- Öz Güven (Duyuşsal Beceriler)
- Paylaşım
- Sabır
- Sıralı Düşünme
- Stratejik Düşünme
- Strateji Geliştirme (Bilişsel Beceriler)
- Tepki Hızı (Psikomotor Beceriler) Gelişimi Destekleme
Oyunun Oynanışı
1. Oyun Alanı ve Malzeme
֍ Oyun alanı ayarlanır. Oyun alanı düz ve taşsız olmalı.
֍ Oyun malzemesi olarak mendil hazırlanır. Mendil yerine bez parçası ya da peçete kullanabilirsiniz.
2. Ebe Seçilir
֍ Oyuncular arasında bir ebe seçilir. Ebenin görevi iki takımın tam ortasında mendili tutmaktır.
֍ Mendil kapmaca oyununda ebe seçimi için şu yöntemleri kullanabilirsiniz:
Sayışma Yöntemi: En çok kullanılan yöntem sayışma yöntemidir. Oyuncular çember şeklinde dizilir. İçlerinden biri bir tekerlemeyi heceleyerek okumaya başlar. Her hece bir oyuncuya gelir ve parmağıyla bu oyuncuyu gösterir. Tekerlemenin son hecesi hangi oyuncuya gelirse o oyuncu ebelikten kurtulur. Bu şekilde oyuncu bitene kadar devam edilir. Son kalan oyuncu ebe olur.
Oynamak İsteyenler Mum Diksin: Oyunculardan bir tanesi yüksek sesle “Oynamak isteyenler mum diksin!” der. Diğer oyuncular bu kişinin eline parmaklarını dik bir şekilde yerleştirirler. Herkes parmağını yerleştirdikten sonra oyuncu elini sıkıca kapatır. Diğer oyuncular parmağını kaçırmaya çalışır. Parmağını kaçıramayan kişi ebe olur. Eğer birden çok kişinin parmağı kaldıysa bu kişiler arasında yeniden mum dikme yöntemi uygulanır. Hiç kimsenin parmağı kalmadıysa tüm oyuncular için baştan mum dikme yöntemi uygulanır.
Top Tutma Yöntemi: Oyuncular topu birbirine atarak paslaşırlar. İlk topu düşüren kişi ebe olur.
Basket Atma Yöntemi: Eğer yakınınızda basket potası varsa tüm oyuncular basket atmayı denerler. Basket atan ebelikten kurtulur. Basket atamayan öğrenci oyunda ebe olur.
Sıçrama Yöntemi: Oyuncular hepsi belli bir mesafe de sıçrama, tek ayak üstünde sıçrama gibi yöntemlerin biri ile ilerler. En sona kalan oyuncu Mendil Kapmaca oyununda ebe olur.
Gönüllü Ebe: İsteyen bir oyuncu gönüllü olarak da ebe olabilir.
3. Gruplar oluşturulur
֍ Mendil kapmaca oyunu için 2 gruba ihtiyaç vardır.
֍ Bu gruplar ebe seçildikten sonra kalan diğer oyuncular arasında oluşturulur.
֍ Mendil kapmaca oyununda grupları oluştururken şu yöntemleri kullanabilirsiniz:
Adım Yöntemi: İki oyuncu birbirlerine yaklaşık 3 – 4 metre mesafede dururlar. Sırayla birbirlerine doğru adım atarak yaklaşırlar. Amaç diğerinin ayağının üstüne kendi ayağını getirmektir. İlk ayağını getiren ilk oyuncu seçme hakkını kazanır. İlk kişi seçtikten sonra diğer kişi bir oyuncu seçer ve tüm oyuncular bu şekilde sırayla seçilir. Adım atarken “Aldım, verdim, kestim, yarım, nokta vb.” ifadeleri kullanabilirler.
Bu yöntemin olumsuz yanı oyuncuların yakın arkadaşlarını seçebilme ihtimalidir. Yani iyi oynayan kişi yerine birisi sevdiği bir arkadaşını seçebilir.
Kelime Yöntemi: Oyunculardan biri aklından iki kelime tutar. Bütün oyuncuları sırasıyla yanına çağırarak bu kelimeleri söyler. Oyuncular bir kelime seçer. İki kelime de bir grubu temsil ettiği için öğrenci hangi kelimeyi seçtiyse o gruba dahil olur. Bu yöntem de oyuncular rastgele gruplara ayrılır.
4. Oyun Başlar
֍ İki grup arasında yaklaşık 20 – 25 metre bir mesafe bırakılır.
֍ Oyuncular yüzü dönük şekilde birbirine doğru bakarlar.
֍ Tüm oyunculara bir numara verilir.
֍ Ebe ise iki grubun tam ortasında elinde mendili uzatarak bekler.
֍ Oyun ebenin komutu ile başlar.
֍ Ebe bir sayı söyler.
֍ O sayıyı temsil eden öğrenciler ebenin komutu ile ebenin elindeki mendili almak koşmaya başlar.
֍ Ebe komut olarak ıslık çalabilir ya da mendili aşağı doğru indirebilir.
֍ Oyuncuların amacı ebenin elindeki mendili alıp grubuna geri getirmektir.
Oyun Varyasyonu: Bu oyunun diğer bir oynanış şeklinde çocuklara numara verilmez. Her oyuncu sırayla yarışır. Oyun başlamadan kural olarak bunu belirleyebilirsiniz.
5. Mendili Kap-Getir
֍ Ebenin komutu ile iki oyuncu mendile doğru koşar.
֍ Tek mendil olduğu için oyuncularda birisi mendili alacaktır.
֍ Mendili alan oyuncu grubuna mendili getirmeye çalışır.
֍ Grubuna getirmeyi başarırsa “1 puan” kazanır.
֍ Mendili alamayan oyuncu ise mendili kapan oyuncuyu yakalamaya çalışır.
֍ Oyuncu mendili grubuna götüremeden rakibi ona dokunursa puanı karşı grup alır.
Önemli Not: Oyunda en kritik karar mendili alıp, almamaktır. Eğer rakiple aynı anda gelmişseniz mendili alırsanız size dokunur ve oyunu kaybedersiniz. Böyle durumlarda stratejik davranıp rakibin almasını bekleyebilirsiniz.
֍ Bu şekilde birkaç tur oynanır.
֍ Oyuncular sıkılana kadar devam edilebilir.
֍ Daha sonra oyun bitirilir ve puanlar hesaplanır.
֍ En çok puan alan takım oyunu kazanır.
Oyun Varyasyonu: Oyunun yöresel olarak bir türünde yarışan iki kişiden kaybeden kişi oyundan elenir. Bu şekilde grubunda kimse kalmayan grup oyunu kaybeder.
Mendil Kapmaca Taktikleri
1. Koştuğunuz zaman mendile yakınsanız mendili hızlıca alıp grubunuza dönebilirsiniz. Bu şekilde “1 puan” kazanabilirsiniz.
2. Eğer rakip ile aynı anda mendile gelmişseniz hemen mendili almayın. Çünkü rakip size dokunur ve “1 puan” alır. Bu durumda rakibi alıyormuş gibi şaşırtabilirsiniz. Ya da rakibin almasını bekleyip ona dokunarak puan alabilirsiniz.
3. Oyundaki en zekice taktik ise rakibi mendili aldığımıza inandırmaktır. Bu taktik çok zor olup hızlı olmayı gerektirir. Rakip oyun esnasında bize odaklandığından mendili almış gibi yapıp rakibe kendimizi kovalatırız. Eğer rakibi kendi grubumuza getirirsek kural gereği o turu kazanmış oluruz.
Oyunun videosu:
© Oyun Kütüphanesi, 2020.
Her haklı saklıdır.
