AŞŞIK
Oyun Kökeni: Aşşık, Türkiye (Niğde / Çukurkuyu) kökenli bir oyundur.
Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:
Alçi: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Asık: Kazakistan
Asyk (Aşık) Sayışmaca: Kazakistan
Aşığ: Azerbaycan
Aşık: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Aşık: Kırgızistan
Aşık: Özbekistan
Aşık: Türkmenistan
Aşık (Erzurum) – Versiyon 1: Türkiye (Erzurum)
Aşık (Erzurum) – Versiyon 2: Türkiye (Erzurum)
Aşık (Gaziantep) – Versiyon 1: Türkiye (Gaziantep)
Aşık (Gaziantep) – Versiyon 2: Türkiye (Gaziantep)
Aşık (Gaziantep) – Versiyon 3: Türkiye (Gaziantep)
Aşık Atuv (Aşık Atma): Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Aşık – Çember: Türkiye (Sivas)
Aşık Tiyirişüv / Aşık Değdirmece: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Aşuk: Türkiye
Atıp Vurmaç: Türkiye (Gaziantep)
Ben Kişiyim: Türkiye (Gaziantep)
Bindirip Almaç: Türkiye (Gaziantep)
Cärtikäm: Kırgızistan
Çıkıp Oynav: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Çift Aşık: Türkiye (Gaziantep)
Çükö: Kırgızistan
Därtkäm: Kırgızistan
Dättikäm: Kazakistan
Dattikem – Dört Aşık (Därtkem / Tört Aşık): Kırgızistan
Dört Aşık: Türkiye (Gaziantep)
Dört Aşşık: Türkiye (Gaziantep)
Dörtaşık: Azerbaycan
Gülleli Aşık: Türkiye (Gaziantep)
Hamur Dökmece: Türkiye (Gaziantep)
Han – Biy: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Hillem Gel: Türkiye (Gaziantep)
Huna Teşik / Güren: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Koçhar (Koç): Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Kulak Çekmeç: Türkiye (Gaziantep)
Sadra: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Saka / Sakka: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Say Çakmak: Türkiye (Gaziantep)
Sokak Kurmaca: Türkiye (Gaziantep)
Tärtikäm: Kazakistan
Tohana: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Tört Aşık: Kırgızistan
Vurup Dödürmeç: Türkiye (Gaziantep)
Oyunun Oynadığı Yer: Açık Alan
Oyun Türü: Sokak Oyunu (Düz ve geniş bir alan)
Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (En az 3 kişi ile oynanır)
Amaç: En çok Aşşığı toplamak.
Terimler:
Bey: Dizili aşşıkların en sağ başındaki aşşığa verilen ad.
Gıle: İç tarafına kurşun dökülerek ağırlaştırılmış oyuncunun vurma aşşığına verilen ad.
Sini: Üzerinde yemek de yenilebilen, bakırdan ya da pirinçten yapılmış, yuvarlak biçimli ve büyük tepsi.
Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): Her oyuncu için eşit miktarda Aşşık.
Kurallar: Bu oyun erkekler (10 yaş ve üzeri) tarafından oynanmaktadır.
Oyuna İlişkin Genel Kurallar:
– Çocuklarda oyun, büyüklerde ise kumar olarak oynanır.
– Yetişkinler kumar maksadıyla oynarsa aşşık başı belli bir para tespit edilir herkesin aşşığı belli olduğundan ütülen parayı öder aşşığını alır.
– Ayrıca kumar oynamak için sini üzerinde de aşşıklarla Aç, Dok, Çit, Tök döşmelerine göre birbirinden para alınarak oynanır.
– Aşşık oyunu en az 3 kişi ile oynanır.
– Oyun ne kadar kalabalık oyuncu ile oynanırsa o kadar keyifli ve eğlenceli olur.
– Aşşık oyunu kazanımları:
- Akıl Yürütme Becerileri
- Algılama Becerisi
- Bağlamsal Düşünme
- Başarıyı Tebrik
- Bir Hareketi Sürdürme (Psikomotor Beceriler)
- Büyük Kas Gelişimi (Fiziksel Beceriler)
- Çeviklik
- Denge (Psikomotor Beceriler)
- Diğer Oyuncuların Duygularını Anlama
- Dikkat
- Dikkati Yoğunlaştırmak (Bilişsel Beceriler)
- Düşünme Becerileri
- El ve Motor Becerileri
- El – Ayak Koordinasyonu (Psikomotor Beceriler)
- El – Göz Koordinasyonu (Psikomotor Beceriler)
- Görsel Algı
- Hareketleri Hızlandırmak
- Hızlı Düşünme
- İletişim Becerileri
- İletişim ve Sosyalleşme (Sosyal ve Dil Becerileri)
- İnce Kas Becerileri (Psikomotor)
- Karar Verme (Bilişsel Beceriler)
- Konsantrasyon (Bilişsel Beceriler)
- Kurallara Uyma (Duyuşsal Beceriler)
- Küçük Kas Gelişimi (Psikomotor Beceriler)
- Mantık Yürütme
- Mesafe Algısı
- Odaklanma
- Otokontrol
- Oyuncuların Birbirleriyle Etkileşim Kurması
- Öz Güven (Duyuşsal Beceriler)
- Paylaşım
- Sabır
- Sıralı Düşünme
- Stratejik Düşünme
- Strateji Geliştirme (Bilişsel Beceriler)
- Tepki Hızı (Psikomotor Beceriler) Gelişimi Destekleme
Oyunun Oynanışı
֍ Genelde üç beş kişi ile oynanır.
֍ Tek malzemesi koyunlardan çıkarılan aşşıklardır.
֍ Her dört yüzüne göre “Aç“, “Dok“, “Çit“, “Tök” diye isim alır.
֍ İç tarafına kurşun dökülerek ağırlaştırılmış oyuncunun vurma aşşığına “Gıle” denir.
֍ Oyuncuların oyun sırasında duracağı bir kale çizgisi iki üç adım ilerde aşşıkların dizildiği oyun çizgisi çizilir.
֍ Herkes eşit olmak üzere isteği sayıda aşşıkları oyun çizgisine dizerler.
֍ Önceden belirlenen ebe aşşıklarını en baş sağ tarafa dizer ve ilk atıcı odur.
֍ Dizili aşşıkların en sağ başındaki aşşığa “Bey” denir.
֍ Ebeden başlamak üzere herkes gılelerini kale çizgisinden dizili aşşıklara doğru fırlatırlar.
֍ Beyi vuran tüm aşşıkları alır.
֍ Ortadan bir aşşık vuran solda kalan tüm aşşıkları alır.
֍ Hiç kimse vuramazsa dizili aşşıklara en yakın olan gılenin sahibinden başlayarak en uzağa kadar aşşık tükeninceye kadar vurmak (Çıkarmak) için sırayla gılelerini atarlar.
֍ Oyun aynı şekilde devam edip gider.
© Oyun Kütüphanesi, 2020.
Her haklı saklıdır.
