PARMAK
(AZERBAYCAN)
Oyun Kökeni: Parmak, Azerbaycan kökenli bir oyundur.
Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:
İğne – İğne (İynə – İynə): Azerbaycan
Sayma (Sanama): Azerbaycan
Parmak (Barmaq): Azerbaycan
Parmakla Sayma (Barmaq Sanadı): Azerbaycan
Sayma (Sanama): Azerbaycan
Oyunun Oynadığı Yer: Kapalı Alan
Oyun Türü: Oda Oyunu
Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (En az 2 kişi ile oynanır)
Amaç: Oyundan tüm oyuncuların eğlenmiş ve mutlu bir şekilde ayrılmış olması.
Terimler:
Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): Herhangi bir malzeme kullanılmamaktadır.
Kurallar: Bu oyun kızlar ve erkekler (8 yaş ve üzeri) tarafından oynanmaktadır.
Oyuna İlişkin Genel Kurallar:
– Parmak oyunu Azerbaycan’da en çok yaz tatili (bayram) günlerinde çocuklar ve gençler arasında yaygın olarak oynanan eski oyunlardan biridir.
– Bu oyun bazı yörelerde “Sayma” (Sanama), “Parmakla Sayma” (Barmaq Sanadı), bazı yörelerde ise “İğne – İğne” (İynə – İynə) olarak adlandırılsa da daha çok “Parmak oyunu” (Barmaq Oyunu) olarak anılır.
– Parmak oyunu en az 2 kişi ile oynanır.
– Oyun ne kadar kalabalık oyuncu ile oynanırsa o kadar keyifli ve eğlenceli olur.
– Parmak (Azerbaycan) oyunu kazanımları:
- Akıl Yürütme Becerileri
- Algılama Becerisi
- Bağlamsal Düşünme
- Başarıyı Tebrik
- Bir Hareketi Sürdürme (Psikomotor Beceriler)
- Çeviklik
- Denge (Psikomotor Beceriler)
- Diğer Oyuncuların Duygularını Anlama
- Dikkat
- Dikkati Yoğunlaştırmak (Bilişsel Beceriler)
- Düşünme Becerileri
- El ve Motor Becerileri
- El – Göz Koordinasyonu (Psikomotor Beceriler)
- Görsel Algı
- Hareketleri Hızlandırmak
- Hızlı Düşünme
- İnce Kas Becerileri (Psikomotor)
- Karar Verme (Bilişsel Beceriler)
- Kavrama Becerisi
- Konsantrasyon (Bilişsel Beceriler)
- Kurallara Uyma (Duyuşsal Beceriler)
- Küçük Kas Gelişimi (Psikomotor Beceriler)
- Mantık Yürütme
- Odaklanma
- Otokontrol
- Oyuncuların Birbirleriyle Etkileşim Kurması
- Öz Güven (Duyuşsal Beceriler)
- Paylaşım
- Sabır
- Sıralı Düşünme
- Sorumluluk
- Stratejik Düşünme
- Strateji Geliştirme (Bilişsel Beceriler)
- Taklit
- Tepki Hızı (Psikomotor Beceriler) Gelişimi Destekleme
Oyunun Oynanışı
֍ Tüm oyuncular oyun alanında toplanırlar ve bir çember oluştururlar.
֍ Oyuncular arasında gönüllülük esasıyla veya Sayışma Tekerlemesi yöntemi ya da kura çekme yöntemi ile bir Ebe seçilir.
֍ Oyuncular ellerini açar ve üst üste koyarlar.
֍ Sonra ebe aşağıdaki tekerlemeyi söyler ve her parmağın üzerine bir hece (kelime) işaret eder.
“Əl-əl-əllənə,
Sən vurginən çəpənə,
Əldən çıxdı kəpənə,
Şah, şux, şaha bacı,
Molla dedi, çək əlini.“
֍ Bazen, ellerini yere koyduktan sonra ebe yukarıdaki kelimelerin yerine şu kelimeleri (tekerleme) söyler:
“Bər, bər inci,
Bər kəşinci,
Şam ağacı,
Şatır keçi.
Qoz ağacı,
Qotur keçi.
Happan,
Hoppan,
Yarıl,
Yırtıl,
Su iç,
Qurtul.“
֍ “Qurtul” hecesine (kelime) hangi parmak düşerse, o parmak elenir.
֍ Bu işlem tüm parmaklar çıkana kadar devam eder.
֍ Ebe sona parmağın sahibinin kulağını tutar ve şöyle der:
“Razi ha balam razi,
Tikib donunu dərzi.
Abbası verim xərclə,
Toyun təzədən başla.
Qarğa qur,
Qarğa istəyirsən, quş?“
֍ Oyuncu karga (qarğa) ya da kuştan (quş) birini seçer.
֍ Oyuncunun seçtiği gökten uçana veya etrafta görünene kadar ebe oyuncunun kulağını çeker.
֍ Yerde kalan oyuncular kaybeden oyuncuyu taklit eder.
֍ Ebe, kuş ve karga yerine başka herhangi bir canlıyı da seçenek olarak sunabilir.
֍ Böylece oyun baştan başlayarak aynı şekilde devam edip gider.
© Oyun Kütüphanesi, 2020.
Her haklı saklıdır.