ASYK (AŞIK)
SAYIŞMACA
Oyun Kökeni: Asyk (Aşık) Sayışmaca, Kazakistan kökenli bir oyundur.
Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:
Alçi: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Asık: Kazakistan
Aşığ: Azerbaycan
Aşık: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Aşık: Kırgızistan
Aşık: Özbekistan
Aşık: Türkmenistan
Aşık (Erzurum) – Versiyon 1: Türkiye (Erzurum)
Aşık (Erzurum) – Versiyon 2: Türkiye (Erzurum)
Aşık (Gaziantep) – Versiyon 1: Türkiye (Gaziantep)
Aşık (Gaziantep) – Versiyon 2: Türkiye (Gaziantep)
Aşık (Gaziantep) – Versiyon 3: Türkiye (Gaziantep)
Aşık Atuv (Aşık Atma): Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Aşık – Çember: Türkiye (Sivas)
Aşık Tiyirişüv / Aşık Değdirmece: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Aşuk: Türkiye
Aşşık: Türkiye (Niğde / Çukurkuyu)
Atıp Vurmaç: Türkiye (Gaziantep)
Ben Kişiyim: Türkiye (Gaziantep)
Bindirip Almaç: Türkiye (Gaziantep)
Cärtikäm: Kırgızistan
Çıkıp Oynav: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Çift Aşık: Türkiye (Gaziantep)
Çükö: Kırgızistan
Därtkäm: Kırgızistan
Dättikäm: Kazakistan
Dattikem – Dört Aşık (Därtkem / Tört Aşık): Kırgızistan
Dört Aşık: Türkiye (Gaziantep)
Dört Aşşık: Türkiye (Gaziantep)
Dörtaşık: Azerbaycan
Gülleli Aşık: Türkiye (Gaziantep)
Hamur Dökmece: Türkiye (Gaziantep)
Han-Biy: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Hillem Gel: Türkiye (Gaziantep)
Huna Teşik / Güren: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Koçhar (Koç): Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Kulak Çekmeç: Türkiye (Gaziantep)
Sadra: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Saka / Sakka: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Say Çakmak: Türkiye (Gaziantep)
Sokak Kurmaca: Türkiye (Gaziantep)
Tärtikäm: Kazakistan
Tohana: Kafkasya (Karaçay-Malkarlar)
Tört Aşık: Kırgızistan
Vurup Dödürmeç: Türkiye (Gaziantep)
Oyunun Oynadığı Yer: Açık Alan
Oyun Türü: Sokak Oyunu (Düz ve geniş bir alan)
Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (En az 4 kişi ile oynanır)
Amaç: Rakip oyuncuların aşıklarını devirmek.
Terimler:
Saka: Ana büyük aşık.
Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): Her oyuncu için beşer adet Aşık.
Kurallar: Bu oyun erkekler (8 yaş ve üzeri) tarafından oynanmaktadır.
Oyuna İlişkin Genel Kurallar:
– Bu oyunda aşık kullanılır.
– Aşık, koyunların kalkaneus (talus) kemiğidir ve daha az sıklıkla diğer küçük geviş getiren hayvanların kemiğidir.
– Aşıklar öndeden pişirilir ya da yenen kuzudan alınır.
Basit aşıklar bazen farklı renklerde boyanır, boyutlarına ve ağırlıklarına göre değerlenirler ve farklı isimler alırlar.
– Bu oyun doğruluğu ve sınırlıkları öğretir.
– Asyk (Aşık) Sayışmaca oyunu en az 4 kişi ile oynanır.
– Oyun ne kadar kalabalık oyuncu ile oynanırsa o kadar keyifli ve eğlenceli olur.
– Asyk (Aşık) Sayışmaca oyunu kazanımları:
- Akıl Yürütme Becerileri
- Algılama Becerisi
- Bağlamsal Düşünme
- Başarıyı Tebrik
- Bir Hareketi Sürdürme (Psikomotor Beceriler)
- Büyük Kas Gelişimi (Fiziksel Beceriler)
- Çeviklik
- Denge (Psikomotor Beceriler)
- Diğer Oyuncuların Duygularını Anlama
- Dikkat
- Dikkati Yoğunlaştırmak (Bilişsel Beceriler)
- Düşünme Becerileri
- El ve Motor Becerileri
- El – Ayak Koordinasyonu (Psikomotor Beceriler)
- El – Göz Koordinasyonu (Psikomotor Beceriler)
- Görsel Algı
- Hareketleri Hızlandırmak
- Hızlı Düşünme
- İletişim Becerileri
- İletişim ve Sosyalleşme (Sosyal ve Dil Becerileri)
- İnce Kas Becerileri (Psikomotor)
- Karar Verme (Bilişsel Beceriler)
- Konsantrasyon (Bilişsel Beceriler)
- Kurallara Uyma (Duyuşsal Beceriler)
- Küçük Kas Gelişimi (Psikomotor Beceriler)
- Mantık Yürütme
- Mesafe Algısı
- Odaklanma
- Otokontrol
- Oyuncuların Birbirleriyle Etkileşim Kurması
- Öz Güven (Duyuşsal Beceriler)
- Paylaşım
- Sabır
- Sıralı Düşünme
- Stratejik Düşünme
- Strateji Geliştirme (Bilişsel Beceriler)
- Tepki Hızı (Psikomotor Beceriler) Gelişimi Destekleme
Oyunun Oynanışı
Yerel Dilde Söylenen Sayışmaca Tekerlemesi:
Tabaqta bes alma,
Kolymda eki alma,
Qosqanda barlygy bolady neshe alma?
Bir alma atama, bir alma apama,
Ekeuin beremin papa men mamaga,
Nesheuin alady, nesheui qalady,
Dep Saule tagyda almasyn sanady!
֍ Oyunu oynayabilmek için, tüm aşıklar oyuncuların önünde dağıtılır.
֍ Oyuncular aşıkları hızlı bir şekilde bölüşürler.
֍ Her oyuncunun beşer tane aşığı vardır.
֍ Oyuncular düz bir zemin seçip, temizlerler ve dairenin ortasına bir çizgi çizerler.
֍ Oyuncular bu çizgiden 1 – 1,20 metre veya 1,50 metre uzağa geçerler.
֍ “Saka’yı” (ana büyük aşık) alan çocuk oyunu ilk başlatan ve elleriyle diğer oyuncuların aşıklarına vurmaya başlayan çocuktur.
֍ Tüm oyuncuların aşıklarını deviren oyuncu aşık oyununu kazanır.
Yerel Dilde Oyun Esnasında Söylenen Tekerleme:
Talapai-au, talapai,
Tabyrly oiyn alakai,
Alakai-au,
Alakai-au.
֍ Oyuncular tarafından istenirse aşıklar toplanır ve oyunculara tekrardan dağıtılır.
֍ Oyun aynı şekilde devam edip gider.
Oyunun videosu:
© Oyun Kütüphanesi, 2020.
Her haklı saklıdır.
