BEZİK

Oyun Kökeni: Bezik, Fransa kökenli bir oyundur.

Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:

Oyunun Oynadığı Yer: Kapalı Alan

Oyun Türü: Masa Oyunu

Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (En az 2 kişi ile oynanır)

Amaç: Gözleri kapalı olan oyuncunun (kör keçi) diğer oyuncuları yakalaması.

Terimler:

Brisk: Bezik oyununda oyun bitmeden deste biterse oyuncular önlerinde biriken oynanmış kâğıtların içindeki as ve onluları sayarlar, buna brisk denir ve her brisk için 20 sayı yazılır.

Marköz: Bezik oyununda sayıların yazıldığı, tahtadan yapılmış, üzerinde yaylı dişler bulunan bir tahtaya verilen ad.

Rubikon: Bezik oyununda iki oyuncudan birinin 3000 sayıyı tamamlamasıyla biter. Bu anda diğer oyuncu 1500 sayı yapamamışsa, oyun bedelinin iki katını öder. Buna rubikon denir.

Şuvet: İkiden fazla oyuncu ile oynanan bezik oyununda yalnız oynayan oyuncuya şuvet denir.

Tablo: Bezik oyununda bir arada kozu teşkil eden papaz ve kız 40 sayı; kozun asından onlusuna kadar beş kâğıdın bir araya gelmesine tablo denir.

Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): Bir adet İskambil Destesi

Kurallar: Bu oyun kızlar ve erkekler (yetişkin) tarafından oynanmaktadır.

Oyuna İlişkin Genel Kurallar:

– Bir çeşit iskambil oyunudur.

– Çoğunlukla iki, bazen de üç, dört ve beş kişiyle oynanan beziğin kurallarında, ülkeden ülkeye değişiklikler görülür.

– Burada anlatılan, Türkiye’de oynanmakta olan beziktir.

Oyunun Oynanışı

֍ İki kişilik bezik. As, papaz, kız, oğlan, onlu ve dokuzlu’dan dört desteyle, yani 96 kâğıtla ve 3000 sayı üzerinden oynanır.

֍ Kağıt çekilir, büyük kâğıt çeken desteyi karıştırır, diğeri kestikten sonra, üçerden olmak üzere dokuzar kâğıt dağıtır.

֍ Oyuna kâğıt dağıtmayan başlar.

֍ Yere atılan kâğıt ancak, kendi renginin büyüğü ile alınabilir, atılanın yerine desteden kâğıt çekilir; bu, koz açılıncaya kadar devam eder.

֍ Kozu, oynanan eli almış olan açabilir.

֍ Oyunda koz, uygun görülen rengin papaziyle kızını birlikte açmaktır.

֍ Kozun dokuzlusu bile diğer renklerin en büyük kâğıdını alır.

֍ Oyun iki taraftan birinin 3000 sayıyı tamamlamasıyla biter.

֍ Bu anda diğeri 1500 sayı yapamamışsa, oyun bedelinin iki katını öder. Buna “rubikon” denir.

֍ Bezikte sayılar

– Bir arada kozu teşkil eden papaz ve kız 40 sayı; kozun asından onlusuna kadar beş kâğıdın bir araya gelmesine “tablo” denir, tablo 250 sayı yazar; bundan sonra oynanan dokuzludan ayrı her koz 250 sayı; koz olmayan papaz ve kız 20 sayı, tablosu 150 sayı; dört koz ası 1000, papazı 800, kızı 600, oğlanı 400 sayı; aynı renkte dört as 500 sayı; ayrı renklerde dört as 100, dört papaz 80, dört kız 60, dört oğlan 40 sayı; bir arada karo oğlanıyla pik kızının ilki 50, İkincisi 500, üçüncüsü 1500 sayı; yerde meselâ 500 varken pik kızı veya karo oğlanı atıp yere yenisi konulmuşsa tekrar 500 sayı yazılır; bu sebeple 1500 açan, pik kızını veya karo oğlanını atıp yere yenisini koyarak oyunu bitirmiş olacağından, genellikle 4500’e gerek kalmaz.

– Tabloyu teşkil eden kâğıtlardan biri elden oynanarak 250 veya 150 yazılabileceği gibi, tablo bozularak bir kâğıt oynayıp aynı kâğıt yere konularak 150 veya 250’de yazılabilir.

– Son eli alan oyuncu 250 sayı yazar.

֍ Oyun bitmeden deste biterse oyuncular önlerinde biriken oynanmış kâğıtların içindeki as ve onluları sayarlar, buna “brisk” denir ve her brisk için 20 sayı yazılır.

֍ Kâğıtlar karıştırılır, kâğıdı dağıtmamış olan oyuncu tarafından dağıtılarak oyuna devam edilir.

֍ Oyun herhangi bir ödül karşılığı oynandığı takdirde, 3000 sayıyı tamamlayan oyuncu kazanır ve ödülü alır.

֍ Oyun rubikonla biterse iki kat ödenir.

֍ Oyun vidolu oynandığı takdirde her vido ödülünü bir misli arttırır.

֍ Bir vido 2, iki vido 4, üç vido 8 gibi…

֍ Elindeki kâğıtlara ve oyunun durumuna göre kazanacağını tahmin eden oyuncu, ödülü bir kat çoğaltmak üzere vido der.

֍ Karşı taraf kabul ederse oyun devam eder.

֍ Aksi halde vidoyu kabul etmeyen oyuncu oyunu kaybetmiş sayılır ve oyun biter.

֍ Vido kabul edilmişse oyun devam eder ve vidoyu kabul eden taraf ileride kendisini üstün görürse tekrar vido der, yani vido karşılıklı olarak tekrar tekrar söylenebilir, fakat bir taraf üst üste iki defa vido diyemez.

İkiden fazla oyuncu ile bezik

֍ Oyun üç, dört veya beş kişi arasında da oynanabilir.

֍ Üçüncü oyuncu küçük kâğıt çekenin yanında oturur.

֍ Oynayan sormadıkça fikrini söyleyemez.

֍ Oyunun sonucuna göre yanında oturduğu oyuncuyla birlikte ödül alır veya verir.

֍ Yalnız oynayan oyuncuya “şuvet” denir; oyunu şuvet kazanırsa karşısındaki oyuncu kalkar ve onun yanındaki oyuncu oynar; şuvet kaybederse kazanan oyuncu şuvet olur, yanındaki oyuncu karşısına geçer, oyuna başlar ve eski şuvet onun ortağı olarak yanma oturur.

֍ Sayılar marköz denilen tahtadan yapılmış, üzerinde yaylı dişler bulunan bir tahtaya, bu dişler kaldırılıp indirilerek yazılır.

Marköz

֍ Deste bittiği halde oyun bitmemişse ve brisk’lerin sayılması gerekmiş ve briskler sebebiyle yazılan sayılarla her iki taraf da 3000’er sayıyı geçmişse, oyun 4000 sayıya uzatılır ve 4000 sayıyı tamamlayan kazanır

֍ Oyun aynı şekilde devam edip gider.

Oyunun videosu: