BİRDİRBİR (ŞANLIURFA)
Oyun Kökeni: Birdirbir, Türkiye (Şanlıurfa) kökenli bir oyundur.
Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:
Birdirbir: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Birdirbir (Afyonkarahisar): Türkiye (Afyonkarahisar / Nuh köyü)
Birdirbir (Bingöl): Türkiye (Bingöl)
Birdirbir (Burdur): Türkiye (Burdur)
Eşşek Beli: Azerbaycan
Hostana: Azerbaycan
Hucur – Mucur: Türkiye (Tunceli / Çemişgezek)
Sıraman: Türkiye (Sakarya / Kaynarca)
Oyunun Oynadığı Yer: Açık Alan
Oyun Türü: Sokak Oyunu (Düz ve geniş bir alan)
Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (En az 6 kişi ile oynanır)
Amaç: Oyundan tüm oyuncuların ve seyredenlerin eğlenmiş ve mutlu bir şekilde ayrılmış olması.
Terimler:
Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): Bir adet Mendil ve bir adet Postal (ayakkabı), iki adet taş parçası ve yerde bulunabilen herhangi bir Nesne (taş, bez, cam parçası, tahta).
Kurallar: Bu oyun erkekler (10 yaş ve üzeri) tarafından oynanmaktadır.
Oyuna İlişkin Genel Kurallar:
– Bu oyun gençler arasında özellikle kır gezmelerinde oynanır.
– Uzun ve ayrıntılı bir oyundur.
– Bir takım yeteneklerin gelişmesinde etkilidir.
– Ebe bazı oyunlarda “ayrıcalıklı kişi” olduğu halde bu oyunda “cezalı oyuncu”dur.
– Birdirbir (Şanlıurfa) oyunu en az 6 kişi ile oynanır.
– Oyun ne kadar kalabalık oyuncu ile oynanırsa o kadar keyifli ve eğlenceli olur.
– Birdirbir (Şanlıurfa) oyunu kazanımları:
- Akıl Yürütme Becerileri
- Algılama Becerisi
- Bir Hareketi Sürdürme (Psikomotor Beceriler)
- Büyük Kas Gelişimi (Fiziksel Beceriler)
- Çeviklik
- Dayanışma (Duyuşsal Beceriler)
- Denge (Psikomotor Beceriler)
- Dikkat
- Dikkati Yoğunlaştırmak (Bilişsel Beceriler)
- Dil Gelişimi
- Düşünme Becerileri
- El ve Motor Becerileri
- El – Ayak Koordinasyonu (Psikomotor Beceriler)
- Hafıza (Bilişsel Beceriler)
- Hafızayı Güçlendirmek
- Hareketleri Hızlandırmak
- Hızlı Düşünme
- İletişim Becerileri
- İletişim ve Sosyalleşme (Sosyal ve Dil Becerileri)
- İnce Kas Becerileri (Psikomotor)
- İş Birliği
- İşitsel Zekâ
- Karar Verme (Bilişsel Beceriler)
- Kelime Hazinesini Arttırma
- Konsantrasyon (Bilişsel Beceriler)
- Kurallara Uyma (Duyuşsal Beceriler)
- Kuvvet
- Küçük Kas Gelişimi (Psikomotor Beceriler)
- Mantık Yürütme
- Mesafe Algısı
- Odaklanma
- Otokontrol
- Oyuncuların Birbirleriyle Etkileşim Kurması
- Öz Güven (Duyuşsal Beceriler)
- Sabır
- Stratejik Düşünme
- Strateji Geliştirme (Bilişsel Beceriler)
- Tepki Hızı (Psikomotor Beceriler) Gelişimi Destekleme
Oyunun Oynanışı
֍ Oyuncular arasında gönüllülük esasıyla veya Sayışma Tekerlemesi yöntemi ya da kura çekme yöntemi ile bir Ebe seçilir.
֍ Ebe olan oyuncu ellerini dizlerinin üzerine koyarak iyice eğilir.
֍ Diğer oyuncular ebenin üstünden atlayarak geçerler.
֍ Oyunun ilk dört atlayışı alıştırma atlayışlarıdır.
֍ Her birinde “Birdir Bir, İkidir İki, Üçtür Üç, Dörttür Dört” deyi söylenerek ebenin üstünden atlanır ve karşı tarafa geçilir.
֍ Sözleri, tam atlarken söylemiyen oyuncu yanar ve ebe olur.
֍ Beşinci atlayışta ilk atlayan kişi bir mendili ebenin sırtına atlarken bırakır ve “Beş, değmeden geç” der.
֍ Diğer oyuncular da onu takip ederler.
֍ Ebenin sırtındaki mendili yere düşüren oyuncu, ebenin yerine cezalanır ve yatar.
֍ Altınca geçişte yine birinci atlayan “Altı, mendil kalktı” diyerek atlar.
֍ Diğerleri de ebenin üstünden atlar.
֍ Yedinci atlayışta “Yedidir, yedi” diyerek atlar..
֍ Yedinci atlayıştan sonra oyunun en heyecanlı bölümlerinden biri başlar.
֍ Birinci oyuncu ebenin üstünden atlarken “Sekizim sek sek tek ayak” diyerek atlar ve tek ayak üzerine karşı tarafa konup bekler.
֍ Diğer oyuncular da aynı şekilde oyunu tekrarlarlar.
֍ Karşı tarafa, tek ayak üzerine atlayıp geçemeyen oyuncu ebenin yerine yatar.
֍ Bütün oyuncular ebenin üstünden atlayıp tek ayak üzerine karşı tarafta durmayı başarmışsa birinci oyuncu yine tek ayak üzerine diğer oyuncuları gezdirmeye, sektirmeye başlar.
֍ İstediği kadar zor yerleri gezdirebilir.
֍ Ebe de oyuncuları takip eder.
֍ Oyunculardan herhangi biri yorulup diğer ayağını yere basarsa ebenin yerine yatar.
֍ Oyuncular bu sektirme dolaşma sırasında ancak birinci oyuncu izin verirse durup dinlenebilirler.
֍ Dokuzuncu atlayışta birinci oyuncu “dokuzum durak” diyerek atlar ve düştüğü yerde durur.
֍ Diğer oyuncular da aynı şekilde atlamaya başlarlar.
֍ Oyuncular atlama sırasında karşı tarafta daha önce atlayıp durmakta olan oyunculardan birine değerlerse veya atladıktan sonra düştükleri yerde kıpırdarlarsa ebenin yerine cezalanıp yatarlar.
֍ Onuncu atlayışta “On’um vurak” diye atlanır ve ebenin sırtına hızla vurularak atlama yapılır.
֍ Vurmak istemeyen oyuncu “bağışladım” diyerek atlayışını yapar.
֍ Onbirinci atlayışta oyuncular “onbirim yağlı çörek” diyerek atlarlar.
֍ Atlama yapılırken yerden alınan taş, bez, cam parçası, tahta gibi parçalar ebenin sırtına bırakılır.
֍ Ebenin sırtına eşya bırakmayan veya bırakılanları düşüren oyuncu ebe olur ve yatar.
֍ Onikinci bölümde “onikim fıstık kırmak” diye atlanır.
֍ Bu arada yerden alınan iki taş parçası birbirine vurularak atlama yapılır.
֍ Bazı oyuncular ellerini de çırpabilirler.
֍ Onüçüncü bölümde yere bir çizgi çizilir.
֍ Ebenin gözü bağlanır.
֍ Atlayanlar “Onüçüm postal teki” diyerek atlarlar.
֍ Ebenin eline de bir postal (ayakkabı) teki verilir.
֍ Atlayanlar bittikten sonra ebe gözünü açarak o sırada sağa – sola kaçmakta olan oyunculara postal tekini fırlatır.
֍ İsabet ettirdiği oyuncu kendisinin yerine ebe olur ve yatar.
֍ Ondördüncü atlayışta birinci oyuncu “ondördüm sesler kısıldı” diye atlar ve karşı tarafa geçince ağzını açmaz, konuşmaz.
֍ Diğer oyuncular da atlayışını tamamladıktan sonra ebe kalkarak çeşitli hareketlerle oyuncuları konuşturmaya, güldürmeye çalışır.
֍ Konuşan veya gülen oyuncu ebe olur.
֍ Onbeşinci atlayışta “onbeşim jandarmalar” diye atlanır.
֍ Bütün oyuncular atlayışlarını tamamlayıp koşmaya başlar.
֍ Ebede bunları yakalamaya uğraşır.
֍ Yakalanan veya ebenin elini vurduğu oyuncu ebe olur.
֍ Onaltıncı atlayışta birinci oyuncu “onaltım sahra topu” diyerek elini top gibi ebenin sırtına hızla vurup atlar.
֍ Diğer oyuncular da onu takip ederek aynı şekilde atlarlar.
֍ Daha sonra sayılar yeni şekillerle çoğaltılır.
֍ Oyun aynı şekilde devam edip gider.
© Oyun Kütüphanesi, 2020.
Her haklı saklıdır.
