ÇANAK
Oyun Kökeni: Çanak, Türkiye kökenli bir oyundur.
Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:
Dalya (Niğde): Türkiye (Niğde / Koyunlu)
Dokuz Kiremit: Türkiye (Aydın)
Dombik: Türkiye
Dumbala: Türkiye
Kula: Türkiye
Taş Kule: Türkiye
Tombiliş: Türkiye
Yedi Bardak: Türkiye (Gaziantep)
Yedi Kule (Adıyaman): Türkiye (Adıyaman)
Yedi Kule (Hatay): Türkiye (Hatay)
Oyunun Oynadığı Yer: Açık Alan
Oyun Türü: Sokak Oyunu (Düz ve geniş bir alan)
Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (En az 6 kişi ile oynanır)
Amaç: Taşları top atarak deviren grubun (Atıcı Grup) ebe olan grup üyelerine yakalanmadan taşları tekrardan üst üste dizmek.
Terimler:
Grup Lideri: Oyun içerisinde takım oyuncularını yöneten ve yönlendiren oyuncu.
Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): Yedi veya dokuz adet çay tabağı büyüklüğünde Düz Taş ve bir adet el yapımı ya da Plastik Top.
Kurallar: Bu oyun erkekler (8 yaş ve üzeri) tarafından oynanmaktadır.
Oyuna İlişkin Genel Kurallar:
– Çanak oyununun oynanması için çay tabağı çapı kadar 7 veya 9 düz taş gereklidir. Bu taşlar kiremitten de yapılır.
– Taşlar üste doğru çıkıldıkça çapı küçülür fakat bu kural değildir.
– Taşlar üst üste kule gibi yığılır.
– Kuleyi top ile devirmek için 8 – 10 metre kadar uzağına bir atış çizgisi çizilir.
– Top genellikle çaputlar sarılarak yapılır.
– Kuleye çarpınca devirmesi amaçlı ağır olması için çaputlar sarılarak top yapılır.
– Eğer varsa plastik toplarla da oynanır. Yani kuleye atış yapmak için bir de top gereklidir.
– Çanak oyunu en az 6 kişi ile oynanmaktadır.
– Oyun ne kadar kalabalık oyuncu ile oynanırsa o kadar keyifli ve eğlenceli olur.
– Çanak oyunu kazanımları:
- Akıl Yürütme Becerileri
- Başarıyı Tebrik
- Bir Hareketi Sürdürme (Psikomotor Beceriler)
- Büyük Kas Gelişimi (Fiziksel Beceriler)
- Çeviklik
- Dayanışma (Duyuşsal Beceriler)
- Denge (Psikomotor Beceriler)
- Dikkat
- Dikkati Yoğunlaştırmak (Bilişsel Beceriler)
- Düşünme Becerileri
- El ve Motor Becerileri
- El – Ayak Koordinasyonu (Psikomotor Beceriler)
- El – Göz Koordinasyonu (Psikomotor Beceriler)
- Grup Çalışmaları
- Hareketleri Hızlandırmak
- Hızlı Düşünme
- İletişim Becerileri
- İletişim ve Sosyalleşme (Sosyal ve Dil Becerileri)
- İnce Kas Becerileri (Psikomotor)
- İş Birliği
- Karar Verme (Bilişsel Beceriler)
- Konsantrasyon (Bilişsel Beceriler)
- Kurallara Uyma (Duyuşsal Beceriler)
- Kuvvet
- Küçük Kas Gelişimi (Psikomotor Beceriler)
- Mantık Yürütme
- Mesafe Algısı
- Odaklanma
- Otokontrol
- Oyuncuların Birbirleriyle Etkileşim Kurması
- Öz Güven (Duyuşsal Beceriler)
- Paylaşım
- Sabır
- Stratejik Düşünme
- Strateji Geliştirme (Bilişsel Beceriler)
- Tepki Hızı (Psikomotor Beceriler) Gelişimi Destekleme
Oyunun Oynanışı
֍ Oyuncular arasında gönüllülük esasıyla veya Sayışmaca Tekerlemesi yöntemi ya da kura çekme yöntemi ile iki oyuncu (Grup Lideri) belirlenir.
֍ Grup liderleri, oyuncuları tek tek sıra ile seçerek iki gruba ayırır.
– Birinci Grup: Atıcı Grubu
– İkinci Grup: Ebe Grubu
֍ Taşları üst üste dizdikten sonra 8 – 10 adım kadar bir mesafeye; kuleye topla atış yapılacak atış çizgisi belirlenir.
֍ Gruplar arasında oyuna başlama da seçme yapma önceliğini almak için grup liderleri tarafından Sayışmaca Tekerlemesi yöntemi uygulanır.
֍ Kuleye topu ilk atacak grup atış çizgisine sıralanır.
֍ Diğer grup ise kulenin başında bekler.
֍ İlk grubun oyuncuları sıra ile topu kuleye atar.
֍ Bir grubun tüm oyuncuları kuleyi devirmeyi başaramazsa sıra diğer gruba geçer.
֍ Gruplardan bir oyuncu kuleyi top ile devirirse;
֍ Ebe grubun amacı; kuleyi deviren grubun elemanlarını; kuleyi tekrar dizdirmeden top ile vurmaktır.
֍ Vuran grubun amacı ise; ebe gruba vurulmadan kaçmak ve kuleyi tekrar dizmektir.
֍ Ebe grup, vuran grubun elemanlarının hepsini top ile vurursa hem atış sırası kendilerine geçmiş olur hem de o eli kazanarak bir puan alırlar…
֍ Bu sırada kuleyi deviren grup ebe grup tarafından vurulmadan kuleyi tekrar dizerlerse puanı ve eli kazanmış olurlar ve atış sırası yine onlarda olur.
֍ Gruplarda vurulan oyuncuların o bölümde kule dizme hakları kalmaz.
֍ Bu şekilde devam eden oyun önceden belirlenen oyun puanını (5 puan – 10 puan) alan grubun birinci olmasıyla biter.
֍ Oyun aynı şekilde devam edip gider.
© Oyun Kütüphanesi, 2020.
Her haklı saklıdır.
