GO
4 bin yıllık bir geçmişe sahip olan Go oyunu, dünyanın bilinen en eski zeka ve strateji oyunlarından biri. Oyunun ilk olarak Çin’de oynandığını gösteren tarihsel kaynaklara göre Çinliler bu oyuna Weiqi adını vermiş. Çin’den Uzakdoğu’ya ve dünyanın geri kalan kısımlarına yayılan bu oyun, zaman içinde Go adını almış.
Go nedir?
Çin kökenli go oyunu, 2 oyuncu tarafından oynanan bir zeka ve strateji oyunu. Japonların igo, Korelilerin baduk dediği bu oyun, Batı dillerinde go olarak adlandırılmakta. Çin’de bu oyunun ilk olarak ordu birliklerinin savaş stratejilerini geliştirmek için ortaya çıktığı düşünülmekte. Askeri birliklerin savaş yeteneklerini geliştirdiğine inanılan bu oyun, Uzakdoğu’da birçok ülkede yaygın bir masa oyunu olmanın ötesinde, günlük hayatın ayrılmaz bir parçası olarak değerlendirilmekte.
Oynandığı ülkelere göre bazı kuralları değişse de Go oyunu 2 kişiyle ve biri siyah, diğeri beyaz iki grup oyun taşıyla oynanmakta. Go oyunu tahtası veya kartonu için 7 x 7, 9 x 9, 13 x 13 veya 19 x 19’luk kareler kullanılmakta. Oyunun en yaygın oynanma şeklinde 19 x 19’luk kare yüzey ve 180 adet beyaz, 181 adet siyah taş kullanılmakta. 19 x 19’luk oyun alanında 361 adet kesişim noktası mevcut. Oyunda Go taşları bu kesişim noktalarına yerleştirilerek hamle yapılmakta.
Go oyunu, dünyanın bilinen en eski zeka ve strateji oyunlarından biri
Nasıl oynanır?
Go oyunu, siyah taş kullanan oyuncunun hamlesiyle başlamakta. Oyuncu elindeki taşlardan birini oyun alanında bir kesişim noktasına bırakır ve sıra diğer oyuncuya geçer. Her iki oyuncu da ellerindeki taşları diledikleri noktaya koymakta serbesttir. Fakat taşların kesişim noktası üzerine konulması gerekir. Bu noktaların üzerine konulmayan taşlar geçersiz kabul edilir. Bir kez bir kesişim noktasına konan taş bir daha hareket ettirilmez.
Oyunun başlangıcında sağ üst köşe daha fazla tercih edilmekte. Oyun tahtasına yerleştirilen taşlar bırakıldığı yerde kalır. Oyunda her taşın “yaşadığı” kabul edilir ve taşın bırakıldığı noktaya komşu noktalara nefes noktaları denir. Oyuncular rakibin taşlarının etrafını kendi taşlarıyla kapatmaya çalışır. Etrafında nefes noktası kalmayan taş veya taş grubu esir edilmiş olur. Taşların birbirine bağlı olması yatay veya dikey çizgiler doğrultusunda mümkündür. Çapraz bağlar kabul edilmez, nefes alanı oluşturmaz.
Go oyunu sırasında oyuncular, kendi taşlarını kullanarak belli bir alanı çevrelemeye çalışır. Bu alanın içinde en az bir kesişim noktası kalırsa, bu noktaya göz noktası denir. Göz noktası bir veya daha fazla nefes noktası içerebilir. Rakibin çevrelediği alanın içindeki gözde sadece tek bir nefes noktası varsa bu kısma taş konulamaz. Fakat birden fazla nefes noktası varsa taş konulabilir. Oyunda taşlar arasında herhangi bir hiyerarşi yoktur, tüm taşların değeri aynıdır. Ancak oyun sırasında bazı taşlar diğerlerinden daha önemli hale gelebilir ki, bu taşların korunması oyuncuya stratejik üstünlük sağlar.
Kesişim noktalarına yerleştirilen taşlar, rakibin taşlarını çevreleme amacı taşımaktadır
Go oyununda güçlü taraf, dilediği takdirde karşı tarafa avans verebilir. Oyun tahtası üzerinde işaretli noktalar üzerine yerleştirilen avans taşları, oyunu her iki taraf için de keyifli hale getirebilir, monotonluğu kırabilir. Avans taşlarının sayısı 9’a kadar çıkabilir. Taşlar yerleştirildikten sonra hamle sırası beyaz oyuncuya geçer.
Oyununun amacı nedir?
Go oyununda amaç, rakibin taşlarını çevreleyip ele geçirmek ve oyun tahtası üzerinde en geniş alana sahip olmaktır. Rakip oyuncunun taşları esir edildikçe oyuncunun alanı genişler. Oyun tahtası üzerinde daha fazla taşı kalan oyuncu galip gelir. Oyunda bir taşı esir etmek için kuzeyi, güneyi, doğusu ve batısındaki kesim noktalarının dördünün de rakip oyuncunun taşlarıyla çevrelenmiş olması gerekir. Fakat esir alınacak taş eğer oyun tahtasının kenarlarına veya köşelerinden birine yerleştirilmişse, esir alınması için üç taş yeterli olur.
Go oyununda rakip oyuncular bir taraftan kendi alanlarını genişletmeye, bir taraftan da karşı tarafın alanını küçültmeye çalışır. Taş gruplarını esir almak için oyuncu, bütün taşların etrafını çevreleyen kesim noktalarına birer taş yerleştirmeye çalışır. Başka deyişle, bir taşı esir etmeye çalışırken bütünü görüp taş gruplarını esir etmesini sağlayacak hamleler yapmaya çalışır. Taş grupları arasında yapılacak hamle kalmadığında veya oyun alanında rakip alanlar kesişip çevrelenecek taş kalmadığında oyun sona erer.
Go oynayarak dikkat ve konsantrasyon yeteneğinizi geliştirebilirsiniz
Go oyununda kazanan nasıl belirlenir?
Go oyununda kazananın belirlenmesi için puanlama yapılması gerekir. Bu puanlamada, esir edilen taşlar ve ele geçirilen kesişim noktalarının sayısı önemlidir. Esir edilen her taş ve rakibin çevrelenen alanları içindeki tüm kesişim noktaları için oyuncuya 1 puan yazılır. Ayrıca, oyuna siyah oyuncu başladığı için oyun bittiğinde beyaz oyuncuya haksızlık olmaması için 6.5 ek puan yazılır. Yapılan hesaplama sonucunda puanı fazla olan oyuncu go oyununu kazanmış olur.
Go oyununun faydaları nelerdir?
Dünyanın bilinen en eski zeka ve strateji oyunlarından biri olan go oyunu hem keyifli, hem de eğitici bir oyun. Satranç ve dama gibi alışılagelmiş masa oyunlarına göre çok daha basit kuralları olan go oyunu sonsuz açılımla oynanabilecek çok az sayıda oyundan biri. Oyun sırasında yapılan her hamle, tüm taşların akıbetini etkileme özelliğine sahip. Bu yüzden her hamlede oyunun bütününü dikkate almayı ve taşları iyi şekilde takip etmeyi gerektiriyor. Bu yönüyle dikkat ve konsantrasyon yeteneğini geliştiren go oyunu strateji üretme, mantık yürütme, sosyal ve duygusal gelişim gibi konularda büyük fayda sağlıyor.
