HEYBE KALDIRMAK
Oyun Kökeni: Heybe Kaldırmak, Türkiye (Bitlis) kökenli bir oyundur.
Heybe Kaldırma oyunu. Siyah-beyaz bu resim Houshamadyan ile renklendirilmiş. Resim; R. Mınatsaganyan (Kaynak: V. Bıdoyan, Ermeni Halk Oyunları, II Cilt, Sovyet Ermenistanı Bilimler Akademisi Yayınları, 1980, Yerevan).
Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:
Oyunun Oynadığı Yer: Açık Alan
Oyun Türü: Sokak Oyunu (Düz bir alan)
Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (3 kişi ile oynanır)
Amaç: Oyundan tüm oyuncuların ve seyredenlerin eğlenmiş ve mutlu bir şekilde ayrılmış olması.
Terimler:
Başıcası: Oyunda heybeyi kaldıran oyuncuya verilen ad.
Heybe: İçine öteberi koymaya yarayan, genellikle kıldan, pamuk ipliğinden ya da yünden dokunmuş, birbirine kendinden bir parçayla bitişik iki gözü bulunan bir tür torba.
Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): Herhangi bir malzeme kullanılmamaktadır.
Kurallar: Bu oyun erkekler (yetişkin) tarafından oynanmaktadır.
Oyuna İlişkin Genel Kurallar:
– Heybe Kaldırmak oyunu Daron (Muş, Batman / Sasun, Bitlis, Muş / Bulanık) yöresi köylerinde çocuk ve gençler tarafından, kış ve bahar aylarında, evlerde, harman yerlerinde veya ovalarda oynanır.
– Oyun düz bir ovada veya otlukta oynanır.
Oyunun Oynanışı
֍ Heybe Kaldırmak oyunu üç oyuncu ile oynanır.
֍ Oyuncular arasında “Başıcası” heybeyi kaldıran oyuncudur.
֍ Oyuncular oyun alanını belirledikten ve hazırlandıktan sonra Sayışmaca Tekerlemesi yöntemi ile oyuncular arasından bir “Başıcası” seçilir.
֍ Diğer iki oyuncu heybe görevi görmektedirler.
֍ Başıcası karın üstü yere yatar.
֍ Yani üzerine yük konulan katır rolünü üstlenir.
֍ Diğer iki oyuncu yere yatan oyuncunun (başıcası) sol ve sağ tarafına, kafaları karşı karşıya gelecek şekilde oturur.
֍ Başıcasının üstüne oturan oyuncular heybe görevi görmektedirler.
֍ Bu oyuncular bacaklarını başıcasının beline uzatırlar.
֍ Her bir oyuncu diğerinin bacağını tutar ve bu konumda yere yatarlar.
֍ Başıcası elleri ve dizlerine dayanarak ayağa kalkmaya ve heybeyi, yani diğer iki oyuncuyu kaldırmaya gayret eder.
֍ Kaldıran kişi düşmemeleri için diğer iki oyuncunun elinden tutmaya hak kazanır.
֍ Bu şekilde heybeyi kaldırabilirse bu oyunun galibi olur.
֍ Daha sonra heybeyi oynayan oyuncular arasında sayışma yöntemi ile yeni bir başıcası belirlenir.
֍ Oyuncular aynı kurallar ve aynı şekilde oyuna devam ederler.
Kaynakça: https://www.houshamadyan.org