ÖPME TAŞ
Oyun Kökeni: Öpme Taş, Türkiye (Burdur / Mamak köyü) kökenli bir oyundur.
Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:
Karşıda Yatma: Türkiye (Burdur)
Kuyu: Türkiye (Burdur / Gölhisar)
Oyuk: Türkiye (Burdur / Gölhisar)
Oyunun Oynadığı Yer: Açık Alan
Oyun Türü: Sokak Oyunu (Düz ve geniş bir alan)
Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (En az 8 kişi ile oynanır)
Amaç: Oyundan tüm oyuncuların ve seyredenlerin eğlenmiş ve mutlu bir şekilde ayrılmış olması.
Terimler:
Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): Her oyuncu için birer adet yumruk büyüklüğünde (yaklaşık 6 cm boyutunda) taş.
Kurallar: Bu oyun kızlar ve erkekler (yetişkin) tarafından oynanmaktadır.
Oyuna İlişkin Genel Kurallar:
– Öpme taş oyunu, tek tek ya da kümelerle açık alanda oynanan bir oyundur.
– Bayramlarda, düğünlerde ya da mal güderken kız kızanın karışık ve karşılıklı oynanır.
– Mamak köyünde bilinmeyen tarihlerden beri oynanan öpme taş, uzun eşek, yağlık topu gibi oyunlar, XX. yüzyılın ilk çeyreğinden sonra özellikle 1950 yılına kadar bazı muhtarlarca yasaklanmaya çalışılmıştır. 1937-1941 yılları arasında muhtarlık yapan Derviş oğlu Hüseyin Keleş bu geleneksel oyunları şiddetle yasaklamış; köy bekçileri ve kurul üyeleri vasıtasıyla izlettirmiştir. Bazı durumlarda oynayan delikanlıları cezalandırmıştır. Yine de gençler tarafından 1970’li yıllara kadar sürdürülmüştür. Böyle bir yasaklamada devletten emir gelip gelmediği belli değildir.
Oyunun Oynanışı
֍ Öpme taş oyununda kızlarla erkekler ayrı ayrı kümelenirler.
֍ Kızlar bir tarafta erkekler bir tarafta tek sıra şeklinde yan yana dizilirler.
֍ Oyun, genellikle kızlardan birisinin elindeki taşı havaya fırlatmasıyla başlatılır.
֍ Kızlardan biri, elindeki yumruk iriliğindeki taşı havaya fırlatır.
֍ Taşı fırlatırken beğendiği ya da gönlünden geçirdiği oğlanın adını bağırır.
֍ Adı söylenen erkek, kızın taşını havada vurabilmek amacıyla elindeki taşı fırlatır.
֍ Erkeğin taşı, kızın taşına çarparsa, taşın sahibi erkek gider ve kızı yanağından öper.
֍ Taşlar tokuşmazsa erkek, kızı öpemez.
֍ Oyunu erkek takımından biri başlatırsa kurallar aynen işletilir.
֍ Bazı durumlarda ortada tek kız veya tek erkek olabilir.
֍ Böyle durumlarda oğlanlar veya kızlar, kendi aralarında yarışır.
֍ Erkek veya kız, taşı havaya fırlatır.
֍ Erkekler veya kızlar peşi sıra ellerindeki taşları atarlar.
֍ Hangi kızın veya oğlanın taşı, önce fırlatılan taşa dokunursa kurallar uygulanır.
֍ Taşlar ortalama yarım kilo ağırlığında helik veya kayrak olur.
֍ Kız veya erkek birbirini istemiyorsa taşı çok hızlı fırlatırlar.
֍ Oyun aynı şekilde devam edip gider.
