SALINGAÇ KURMA
Oyun Kökeni: Salıngaç Kurma, Türkiye (Afyonkarahisar / Nuh köyü) kökenli bir oyundur.
Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:
Oyunun Oynadığı Yer: Açık Alan
Oyun Türü: Sokak Oyunu (Düz ve geniş bir alan)
Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (En az 3 kişi ile oynanır)
Amaç: Yeni nişanlanmış gelin kızları eğlendirmek ve akrabalarıyla kaynaştırmak.
Terimler:
Buba: Baba
Kayınnası: Kaynanası
Kayınta: Kayınbaba
Salıngaç: Salıncak
Urgan: Keten, kenevir, pamuk, jüt gibi türlü dokuma maddelerinin herhangi birinden yapılan ince halat.
Yavıklı: Sözlü, nişanlı, sevgili
Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): Salıngaç, uzunca bir adet sopa (yaklaşık 1 metre uzunluğunda), kısa iki adet urgan (yaklaşık 0,5 metre uzunluğunda)
Oyun Malzemelerinin Hazırlanışı: Genellikle dambaşılı avlusu bulunan evlerin kirişlerine urganların iki ucundan bağlanarak urganın aşağı gelen bölümüne minderle oturulacak yer yapılmasıyla oluşur.
Kurallar: Bu oyun kızlar (yetişkin) tarafından oynanmaktadır.
Oyuna İlişkin Genel Kurallar:
– Zaman zaman yine yapılmasına karşın artık unutulmaya yüz tutmaya başlayan bir eğlence türüdür.
– Genellikle dambaşılı avlusu bulunan evlerin kirişlerine urganların iki ucundan bağlanarak urganın aşağı gelen bölümüne minderle oturulacak yer yapılmasıyla oluşur.
– Bu iş yeni nişanlanmış gelin kızları eğlendirmek ve akrabalarıyla kaynaştırmak için düzenlenir.
Oyunun Oynanışı
֍ Salıngaç Kurma oyunu, yeni nişanlanmış gelin kızları eğlendirmek ve akrabalarıyla kaynaştırmak için düzenlenir.
֍ Bir salıngaç hazırlanır.
֍ Konuşturulacak genç kız salıngaça oturtulur.
֍ Daha kısa iki urgan parçasıyla arkasından iki kişi tarafından yukarı atılarak sallanan kişinin yeteri kadar hıza ulaşması sağlanır.
֍ Orta yaşın üstünde bir kadının eline uzunca bir sopa alarak sallanan genç kıza nişanlıysa “yavıklın kim?” değilse “sevgilinin adı ne, nerede çalışıyor, anasının bubasının adı ne?” gibi sorularla gönlünün kimde olduğunu ayaklarının altına vurarak öğrenmeye çalışır.
֍ İzleyicilerde kulak kesilerek genç kızdan gelecek her sözcüğü kendilerince değerlendirmeye çalışırlar.
֍ Günümüzde sıradan bir iş görünmesine karşın eski dönemde oldukça önemliydi. Şöyle ki; yavıklı kız, yavıklısının adını, sevgili sevdiğinin adını, gelin ve gelin kız kayınta ve kayınnasının adını yüksek sesle söylemezdi. Söylemişse en büyük ayıp gibi karşılanırdı. Yavıklı kız kazara yavıklısıyla karşılaşacak duruma gelirse karşılaştırmamak için bütün komşu kadınları ve kızları kendilerini birinci derecede görevli sayarlardı. Unutmayın ki uzun yıllar boyunca aynı evde oturdukları gelinin sesini duymadan ölen kayıntalar olduğu bilinmektedir.
֍ Oyun aynı şekilde devam edip gider.
