TOPAÇ
Oyun Kökeni: Topaç, yaklaşık İ.Ö.1400’lerde Mısır‘da oynandığı bilinmektedir. Mısırlılar topacı parmaklarıyla çeviriyorlarmış. Parmak yerine kamçının kullanılması Çinliler tarafından yapılmıştır.
Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:
Değirme: Türkiye
Firle: Türkiye (Antalya / Manavgat)
Katır: Türkiye
Kiriştek: Türkiye
Topaç (Tokat): Türkiye (Tokat)
Topaç Çevirme (Bilecik): Türkiye (Bilecik / Pazaryeri)
Topaç Çevirme (Gaziantep): Türkiye (Gaziantep)
Topaç Çevirme (Yozgat): Türkiye (Yozgat / Saraykent)
Topaç Çıkarma: Türkiye (Aydın)
Oyunun Oynadığı Yer: Açık ve Kapalı Alan
Oyun Türü: Sokak Oyunu (Düz ve geniş bir alan)
Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (En az 2 kişi ile oynanır)
Amaç: En uzun süre Topaç’ı çevirmek.
Terimler:
Değnek: Elde taşınabilecek incelikte ve uzunlukta, düzgün ağaç, sopa.
Kabara, Kopuza, Kadak: Kimi yörelerde topacın ucuna çakılan çivilere verilen adlar.
Kırbaç: Kimi yörelerde topacın çevrilmesi için kullanılan ucuna ip sarılı nesnelere verilen adlar.
Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): Her oyuncu için birer adet Topaç (Topaç yapımı alt kısımda verilmiştir) ve bir adet kalın ip (İpin uzunluğu, topacın ebadına göre değişmektedir. Kimisinde 30 – 35 cm uzunluğunda olan ip, kimisinde ise 50 – 60 cm’ye kadar çıkabilmektedir).
Kurallar: Bu oyun kızlar ve erkekler (8 yaş ve üzeri) tarafından oynanmaktadır.
Oyuna İlişkin Genel Kurallar:
– Topaç oyunu en az 2 kişi ile oynanmaktadır.
– Oyun ne kadar kalabalık oyuncu ile oynanırsa o kadar keyifli ve eğlenceli olur.
– Topaç oyunu kazanımları:
- Akıl Yürütme Becerileri
- Bağlamsal Düşünme
- Başarıyı Tebrik
- Bir Hareketi Sürdürme (Psikomotor Beceriler)
- Büyük Kas Gelişimi (Fiziksel Beceriler)
- Çeviklik
- Denge (Psikomotor Beceriler)
- Dikkat
- Dikkati Yoğunlaştırmak (Bilişsel Beceriler)
- Düşünme Becerileri
- El ve Motor Becerileri
- El – Ayak Koordinasyonu (Psikomotor Beceriler)
- El – Göz Koordinasyonu (Psikomotor Beceriler)
- Görsel Algı
- Hareketleri Hızlandırmak
- Hızlı Düşünme
- İletişim Becerileri
- İletişim ve Sosyalleşme (Sosyal ve Dil Becerileri)
- İnce Kas Becerileri (Psikomotor)
- Karar Verme (Bilişsel Beceriler)
- Konsantrasyon (Bilişsel Beceriler)
- Kurallara Uyma (Duyuşsal Beceriler)
- Kuvvet
- Küçük Kas Gelişimi (Psikomotor Beceriler)
- Mantık Yürütme
- Matematik
- Mesafe Algısı
- Odaklanma
- Otokontrol
- Oyuncuların Birbirleriyle Etkileşim Kurması
- Öz Güven (Duyuşsal Beceriler)
- Paylaşım
- Sabır
- Sıralı Düşünme
- Stratejik Düşünme
- Strateji Geliştirme (Bilişsel Beceriler)
- Tepki Hızı (Psikomotor Beceriler) Gelişimi Destekleme
Topaç Yapımı
Oyunun Oynanışı
֍ Oyuncular arasında gönüllülük esasıyla veya sayışma ya da kura çekme yöntemi ile oyuna ilk başlayacak oyuncu belirlenir.
֍ Ardından oyun mekânının ortasına daire çizilir ve tahta kırbacın ucundaki bez (ip) topaca dolanır.
֍ Topaç, ucu zemine dik gelecek biçimde yere fırlatılır ve kırbaç yukarıya (oyuncuya) doğru çekilir.
֍ Bu sırada diğer oyuncu/oyuncular da, dairenin içinde dönen ebenin topacını durdurmak veya daireden dışarı çıkarmak için teker teker kendi topaçlarını dairenin içine atarlar.
֍ Oyunun bundan sonraki aşaması, ebenin topacının durdurulmaya çalışılması ya da dairenin içinden çıkarılmasıdır.
֍ Oyunun sonunda, topacı en uzun süre dairenin içinde dönen oyuncu galip gelir.
֍ Oyun aynı şekilde devam edip gider.
Oyunun videosu:
© Oyun Kütüphanesi, 2020.
Her haklı saklıdır.
