TORNET
(ZONGULDAK)
Oyun Kökeni: Tornet, Türkiye (Zonguldak) kökenli bir oyundur.
Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:
Tornet (Bilyeli Araba): Türkiye (Trakya)
Tornet (Üç Tekerlekli Bilye Araba): Türkiye (Antalya / Kumluca / Hacıveliler köyü)
Oyunun Oynadığı Yer: Açık Alan
Oyun Türü: Sokak Oyunu (Düz ve geniş (asfalt veya beton zemin) bir alan)
Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (En az 8 kişi ile oynanır)
Amaç: Grup oyuncularının rakip grubun oyuncularından önce görevleri tamamlamaları.
Terimler:
Grup Lideri: Oyun içerisinde takım oyuncularını yöneten ve yönlendiren oyuncu.
Tezahürat: Duyguları abartılı bir şekilde ortaya koymak için yapılan hareketler. Birine veya birilerine karşı yapılan toplu gösteri.
Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): Her oyuncu için birer adet Tornet.
Oyun Malzemelerinin Hazırlanışı: Tornet oyuncağı, bir tahtanın iki tarafına, yere değecek şekilde rulmanları monte edip, beton zeminde hareket ettirme prensibine dayanmaktadır. Bunun için öncelikle bir tahta parçası gerekmektedir. Yaklaşık 25 – 30 cm genişliği ve 60 – 70 cm uzunluğu olmalıdır. Ardından bir dingil içine bir tane 2 cm’e 3 cm civarında bir çıta bulmak gerekir. Onun ucuna iki tane rulman monte ettikten sonra bir de hareketli ön dingil yapılır. Ön dingil bazen tekli, bazen de ikili olabilir. Önemli olan tornetin hareket etmesini sağlamaktır.
Kurallar: Bu oyun kızlar ve erkekler (10 yaş ve üzeri) tarafından oynanmaktadır.
Oyuna İlişkin Genel Kurallar:
Tornet oyununun üç çeşidi vardır.
1. Kızların tornet üstüne binerek birbirlerini gezdirdikleri.
2. Erkeklerin tornet üstüne binerek engellere çarpmadan oynadıkları.
3. Kız – Erkek karışık grup yarışı.
– Tornet (Zonguldak) oyunu en az 8 kişi ile oynanmaktadır.
– Oyun ne kadar kalabalık oyuncu ile oynanırsa o kadar keyifli ve eğlenceli olur.
– Tornet (Zonguldak) oyunu kazanımları:
- Akıl Yürütme Becerileri
- Başarıyı Tebrik
- Bir Hareketi Sürdürme (Psikomotor Beceriler)
- Büyük Kas Gelişimi (Fiziksel Beceriler)
- Çeviklik
- Dayanışma (Duyuşsal Beceriler)
- Denge (Psikomotor Beceriler)
- Diğer Oyuncuların Duygularını Anlama
- Dikkat
- Dikkati Yoğunlaştırmak (Bilişsel Beceriler)
- Düşünme Becerileri
- El ve Motor Becerileri
- El – Ayak Koordinasyonu (Psikomotor Beceriler)
- El – Göz Koordinasyonu (Psikomotor Beceriler)
- Eş Güdüm (Koordinasyon)
- Hareketleri Hızlandırmak
- Hayal Kurma
- Hızlı Düşünme
- İletişim Becerileri
- İletişim ve Sosyalleşme (Sosyal ve Dil Becerileri)
- İnce Kas Becerileri (Psikomotor)
- İş Birliği
- İşitsel Zekâ
- Karar Verme (Bilişsel Beceriler)
- Kelime Hazinesini Arttırma
- Konsantrasyon (Bilişsel Beceriler)
- Kurallara Uyma (Duyuşsal Beceriler)
- Kuvvet
- Küçük Kas Gelişimi (Psikomotor Beceriler)
- Mantık Yürütme
- Mesafe Algısı
- Mimari Beceri
- Odaklanma
- Otokontrol
- Oyuncuların Birbirleriyle Etkileşim Kurması
- Öz Güven (Duyuşsal Beceriler)
- Paylaşım
- Problem Çözme (Bilişsel Beceriler)
- Stratejik Düşünme
- Strateji Geliştirme (Bilişsel Beceriler)
- Tepki Hızı (Psikomotor Beceriler) Gelişimi Destekleme
Oyunun Oynanışı
֍ Tornet oyunu, en çok grup şeklinde oynandığından burada onun açıklaması verilecektir.
֍ 8 – 10 kişi toprak olmayan düz bir zemine toplanır.
֍ İki gruba ayrılmak için tekerleme söyleyerek Grup Liderleri seçilir.
֍ Bu tekerlemelerden ikisi şöyledir:
“Kadırgacı güzeli,
Handadır handa,
Tornetin üstünde,
Biz size geldik on günde,
Geldiyseniz geldiniz,
Bizleri memnun ettiniz.“
“Kutu kutu içinde,
El el epenek,
Sırtındadır kepenek,
Kepeneğin yavrusu,
Bit bitenin karısı,
İniştedir yokuştan,
On parmağı gümüşten.“
֍ İki grubun liderleri belirlendikten sonra liderler tekerleme söyleyerek adım sayışmacası yaparlar.
֍ Kimin ayağı diğerinin üstünde kalırsa grubunu oluşturmaya ilk o başlar.
֍ Burada söylenen tekerlemelerin ikisi şöyledir:
“Adaylar buğdaylar,
Salkım sacaklar,
Ne ister, ne ister,
Bizim adaylar.“
“İçimizde bir güzel var, onu isteriz.
O güzelin ismini, cismini bize bildirin.“
֍ Seçimlerin ardından sınırı belirlemek için kütük, tuğla ya da priket konur.
֍ Ardından da oyuna başlanır.
֍ Oyun bir yarış olduğundan dolayı, ya hakemin işaret vermesi beklenir, ya da hakem yoksa bir, iki, üç diye sayılır ve oyun başlar.
֍ Her grup kendi desteklediği kişiye şu şekilde tezahürat yapar:
“Taka tuka taka tuka tak tak tak,
Tornetteki Ayşe’ye şak şak şak.”
֍ Sınıra varan tüm grupların üyeleri oraya vardıklarının kanıtı olması için tuğlanın üzerine taş, sopa gibi şeyler koyarlar.
֍ Ardından torneti alıp başlangıç yerine geri dönerler.
֍ Bayrak yarışını andırır tarzda oyun böyle devam eder.
֍ Hangi grubun üyeleri en çabuk bu işlemleri tamamlarsa, o grup galip gelir ve oyun biter.
֍ Oyun bittikten sonra yenilen taraf, yenen tarafı alkışlar.
֍ Ardından yenenlerin elleri öpülür.
֍ Yenilen tarafa ceza olarak şarkı söyletilir ya da hayvan taklidi yaptırılır.
© Oyun Kütüphanesi, 2020.
Her haklı saklıdır.
