TUNUÇ
(SAKARYA)
Oyun Kökeni: Tunuç, Türkiye (Sakarya/Kaynarca) kökenli bir oyundur.
Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:
Domuz: Türkiye (Sakarya / Kaynarca)
Oyunun Oynadığı Yer: Açık Alan
Oyun Türü: Sokak Oyunu (Düz, geniş ve toprak bir alan)
Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (En az 8 kişi ile oynanır)
Amaç: Oyununun aşamaları sonunda boş Kulte kapıp ebe olmamak.
Terimler:
Kulte: Oval bir şekilde, yaklaşık 60 – 70 cm mesafede oluşturulan çukura verilen ad. Kulte sayısı oyuncu sayısından bir eksiktir.
Tunuç: Konik biçimde 10 – 15 cm’lik ağaçtan yapılan sopaya verilen ad.
Tunuç Sopası: 25 – 30 cm uzunluğunda, yaklaşık 4 – 5 cm çapında yuvarlak sopaya verilen ad.
Tunuç Taşı: 20 – 25 cm çapındaki düz bir taşa verilen ad.
Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): Her oyuncuya ait on bir adet, toplam yirmi iki adet taş ve tahta bir düzlem.
Kurallar: Bu oyun erkekler (10 yaş ve üzeri) tarafından oynanmaktadır.
Oyuna İlişkin Genel Kurallar:
– Genellikle erkek çocuklar tarafından oynanan bu oyun seyrek de olsa karışık da oynandığı olmaktadır.
– Oyun yaklaşık bir, bir buçuk saat sürer.
– Çok yorucu bir oyundur.
– Bazen akşam karanlığında tunuç görünemeyinceye kadar oynanır.
– Adını “tunuç” adı verilen konik aletten aldığı sanılmaktadır.
Oyunun Oynanışı
֍ 8 – 10 kişi tarafından oynanır.
֍ Oyuncular arasında gönüllülük esasıyla veya sayışma ya da kura çekme yöntemi ile bir ebe belirlenir.
֍ Konik biçimde 10 – 15 cm’lik ağaçtan “tunuç” adı verilen bir aletle oynanır.
֍ Herkesin elinde 25 – 30 cm uzunluğunda, yaklaşık 4 – 5 cm çapında yuvarlak bir “tunuç sopası” olur.
֍ “Tunuç taşı” adı verilen, 20 – 25 cm çapındaki düz bir taşın üzerinden oynanır.
֍ Herkesin tunuç taşından 4 – 5 metre mesafede ayak topuğunu koyacak çukurlukta bir kultesi vardır.
֍ Bu kulteler oval bir şekilde, yaklaşık 60 – 70 cm mesafede oluşturulmuştur.
֍ Tunuçun başındaki kişi ebedir.
֍ Ebenin eli boştur ve tunuç taşı hizasında 1 – 2 metre yanda durur.
֍ Kultelerin başındaki oyuncular sırayla elindeki sopayı tunuca atarak tunucu devirip ileriye götürmeye çalışır.
֍ Örneğin ilk oyuncu sopayı attı tunucu devirmedi, sopası ileriye gitti, oyuncu yerinde bekler.
֍ İkinci oyuncu atar, o da tunucu vuramaz devirmezse o da yerinde durur.
֍ Üçüncü oyuncu tunucu vurdu diyelim, ebe tunucu alıp tunuç taşına dikmeye ve diğer üç oyuncudan birinin kultesini kapmaya çalışır.
֍ Üç oyuncu da ebeden önce sopalarını alıp kultelerine dönmeye çalışırlar.
֍ Kulte kapamayan yani boşta kalan ebe olur.
֍ Oyun aynı şekilde devam edip gider.
