YELBEŞİK
Oyun Kökeni: Yelbeşik, Türkiye (Burdur) kökenli bir oyundur.
Oyunun Bilinen Diğer İsimleri:
Oyunun Oynadığı Yer: Açık Alan
Oyun Türü: Sokak Oyunu (Düz ve geniş bir alan)
Katılımcı Sayısı: Grup Oyunu (En az 2 kişi ile oynanır)
Amaç: Oyundan tüm oyuncuların ve seyredenlerin eğlenmiş ve mutlu bir şekilde ayrılmış olması.
Terimler:
Yelbeşik: Hamak
Oyun Malzemeleri (Gereç, materyal): Bir adet Yelbeşik
Kurallar: Bu oyun kızlar ve erkekler (10 – 15 yaş arası) tarafından oynanmaktadır.
Oyuna İlişkin Genel Kurallar:
– Yelbeşik, bir çeşit salıncak yahut sallangaçtır.
– Bildiğimiz ve Batı dillerinden aldığımız “hamak” sözcüğünün Türkçe’sidir.
– Türk insanı, eski hanay evlerinde kendisini de yatırılıp uyutulduğu yelbeşiklerinin adını unutmuş ve “hamak” sözcüğünü dilimize yerleştirmiştir.
Oyunun Oynanışı
֍ Yelbeşik evlerde bir duvardan öteki duvara bağlanmış çift katlı iplerin orta noktası yatak yapılarak (beşik gibi) elde edilir.
֍ Kırda, bağda ise birbirine yakın iki ağacın gövdelerine 1,5 – 2 metre yükseklikten karşılıklı bağlanan iplerle elde edilir.
֍ Urganın orta noktasına çocuğun boyuna göre iki değnek bağlanır.
֍ Değneklere ve urganlara bezler, kundaklar sarılır.
֍ Bez yetmediği durumlarda çul, çuval da sarılabilir.
֍ Başucuna bir yastık konularak “yelbeşik” elde edilir.
֍ Yelbeşik, yeterli yükseklikteki bir ağacın tek dalına da kurulabilir.
֍ Harika bir açık hava yatağıdır.
֍ Bebekler ve çocuklar, uykusuna doyduktan sonra 10 – 15 yaş çocukları için iyi bir eğlence aracı olur.
֍ Yelbeşikte tek kişinin sallanması güç olur.
֍ O nedenle yatak bölümünün ortasına bağlanan ayrı bir sicim çekilip bırakılarak devinim sağlanır.
֍ Bu amaçla en az iki kişinin nöbetleşe binip birbirlerine sallaması zevkli olur.
֍ Kesinlikle salıncak diyemeyeceğimiz yelbeşik oyununda üçüncü ve dördüncü kişi olursa değişik bir oyun kurulur.
֍ Bu durumda yelbeşiğin ipleri toprağa iyice sarkıtılır.
֍ Üçüncü veya dördüncü kişi sallanmakta olan yelbeşiğin altından ve beşiğe hiç dokunmadan geçebilirlerse yelbeşiğe binme hakkını kazanmış olurlar.
֍ Günümüzde çocuklar için evlerde veya bahçelerde hazırlanmaktadır.
